اکتیویژن | تاریخچه، موفقیتها و تأثیر آن بر صنعت گیمینگ
تصور کن در سال 1979، گروهی از برنامهنویسان که از شرایط کاری خود در آتاری ناراضی بودند، تصمیم گرفتند اولین ناشر مستقل بازیهای ویدیویی را تأسیس کنند. آنها به جای اینکه فقط برای یک شرکت خاص بازی بسازند، خواستند کنترل بیشتری بر روی خلاقیت و سود خود داشته باشند. این تصمیم سرآغاز یکی از مهمترین تغییرات در تاریخ صنعت گیم شد!
نتیجه چه شد؟
- تأسیس اکتیویژن (Activision)، اولین ناشر مستقل بازیهای ویدیویی در جهان
- تولد برخی از بزرگترین فرنچایزهای تاریخ مثل Call of Duty، Crash Bandicoot، Guitar Hero و سایر فرنچایز ها
- ایجاد مدلهای درآمدی جدید در صنعت گیم که هنوز هم استفاده میشوند.
اما این شرکت فراز و نشیبهای زیادی داشته! از اوج گرفتن در دهه 80 تا بحرانهای مدیریتی در دهه 90، و در نهایت ادغام با بلیزارد در سال 2008. اکتیویژن چطور به چنین غولی تبدیل شد؟ گیموفیا به تمام این مسائل به طور ریز بینانه میپردازد، همراه ما باشید!
فهرست مطالب
تأسیس اکتیویژن | اولین ناشر مستقل بازیهای ویدیویی (1979-1985)
دهه 70 میلادی، دوران سلطه آتاری (Atari) بر بازار بازیهای ویدیویی بود. آنها توسعهدهندگان زیادی را استخدام کرده بودند اما شرایط کاری برای بازیسازان وحشتناک بود!
- برنامهنویسان هیچ حق مالکیتی روی بازیهایشان نداشتند.
- نام آنها حتی در تیتراژ بازیها هم ذکر نمیشد.
- بیشتر سود فروش بازیها به جیب آتاری میرفت و سازندگان چیزی دریافت نمیکردند.
این موضوع باعث شد که چهار توسعهدهنده ارشد آتاری (از جمله دیوید کرین، آلن میلر، باب وایتهد و لری کاپلان) شرکت را ترک کنند و اکتیویژن را تأسیس کنند. آنها اولین استودیویی بودند که روی بازیهای کنسولهای مختلف کار کردند و دیگر وابسته به آتاری نبودند.
اولین موفقیت بزرگ | Pitfall! (1982)
یکی از اولین بازیهای اکتیویژن، Pitfall! بود که برای کنسول Atari 2600 منتشر شد. این بازی یک سکوبازی (پلتفرمر) کلاسیک بود که خیلی زود به یکی از پرفروشترین بازیهای آن دوره تبدیل شد.
- بیش از 4 میلیون نسخه فروش رفت که برای آن زمان فوقالعاده بود.
- مکانیکهای جدیدی مثل طناببازی و گودالهای مخفی را معرفی کرد.
- تأثیر زیادی روی بازیهای آینده مثل Super Mario Bros داشت.
دهه 90 | ورود به دنیای سهبعدی و چالشهای مالی
اکتیویژن در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90، دوران سختی را گذراند. دلیلش این بود که رقابت در صنعت گیم بیشتر شده بود و بازیهای جدید مثل مورتال کمبت و استریت فایتر توجه گیمرها را جلب کرده بودند.
بازگشت اکتیویژن از بحران
در دهه 90، اکتیویژن تصمیم گرفت روی ساخت بازیهای پیچیدهتر و سهبعدی سرمایهگذاری کند. مهمترین اقدامات آنها در این دوره:
- ورود به صنعت بازیهای شوتر اولشخص (FPS)
- تمرکز روی سری بازیهای استراتژیک و اکشن
- سرمایهگذاری روی استودیوهای کوچکتر برای گسترش دامنه فعالیتها
یکی از مهمترین خریدهای اکتیویژن در آن دوران، استودیوی Infinity Ward بود که بعداً باعث شد یکی از بزرگترین فرنچایزهای تاریخ یعنی Call of Duty متولد شود!
ظهور Call of Duty – تغییر بزرگ در صنعت گیم (2000-2010)
در اوایل دهه 2000، بازار بازیهای شوتر تحت سلطه بازیهایی مثل Medal of Honor بود. اما اکتیویژن متوجه شد که این سبک پتانسیل بالایی برای رشد دارد و تصمیم گرفت یک بازی جدید در این ژانر منتشر کند: Call of Duty (2003).
چرا Call of Duty موفق شد؟
واقعگرایی بالا: برخلاف بازیهای دیگر که بیشتر شبیه فیلمهای هالیوودی بودند، COD تجربهای واقعیتر از جنگ جهانی دوم ارائه میداد.
گیمپلی سریع و هیجانانگیز: مکانیکهای جدید مثل “نشستن پشت کاور” و “همکاری تیمی” باعث شد COD متفاوت باشد.
مدرن وارفر – تغییری که همه چیز را دگرگون کرد! در سال 2007، اکتیویژن با انتشار Call of Duty 4: Modern Warfare یک انقلاب در صنعت گیمینگ به وجود آورد.
نتیجه؟ COD در کمتر از 5 سال به یکی از پرفروشترین فرنچایزهای تاریخ تبدیل شد.
- اکتیویژن فهمید که شوتر اولشخص (FPS) معدن طلاست!
- تصمیم گرفت سالیانه یک نسخه از COD منتشر کند.
- COD: Warzone در سال 2020 صنعت بتل رویال را تکان داد و گیمرهای بیشتری را به این سری جذب کرد.
تأثیر اکتیویژن بر صنعت بازیهای ویدیویی
اکتیویژن فقط یک شرکت بازیسازی نیست؛ بلکه یکی از تأثیرگذارترین ناشران تاریخ صنعت گیم به شمار میرود. تصمیمات و استراتژیهای این شرکت باعث تغییر مسیر صنعت شد و تأثیراتی گذاشت که هنوز هم دیده میشوند.
استانداردسازی سالانه بازیهای شوتر (FPS)
یکی از مهمترین تصمیمات اکتیویژن، عرضه سالانه Call of Duty بود. در حالی که اکثر استودیوها چند سال برای ساخت یک بازی وقت میگذارند، اکتیویژن از مدل چرخشی سه استودیویی (Infinity Ward، Treyarch و Sledgehammer) استفاده کرد تا بتواند هر سال یک نسخه جدید از COD را منتشر کند.
- این روش باعث شد COD هر سال در صدر جدول فروش قرار بگیرد.
- اما در مقابل، بازیهای تکراری و افت کیفیت در برخی نسخهها، اعتراض گیمرها را به دنبال داشت.
نتیجه: بسیاری از ناشران دیگر مثل EA با Battlefield و Ubisoft با Assassin’s Creed سعی کردند از این مدل پیروی کنند، اما تنها اکتیویژن توانست به این میزان از موفقیت دست پیدا کند.
ابداع مدلهای درآمدی جدید در صنعت گیمینگ
activision یکی از اولین ناشرانی بود که پرداختهای درونبرنامهای (Microtransactions) را در بازیهای بزرگ خود جا انداخت.
- Loot Boxes در Overwatch: جعبههای شانسی که آیتمهای تزئینی تصادفی میدادند.
- Battle Pass در Call of Duty: Warzone: یک سیستم فصلی که بازیکنان برای دریافت آیتمهای ویژه باید بازی را بیشتر تجربه کنند.
- خریدهای درونبرنامهای در Diablo و COD Mobile: فروش اسلحهها، اسکینها و بستههای ارتقایی.
نتیجه: این مدلها به قدری سودآور شدند که دیگر ناشران مثل Epic Games (فورتنایت) و EA (فیفا و Apex Legends) نیز از آنها الگوبرداری کردند.
تأثیر بر eSports و ورزشهای الکترونیکی
activision نقشی کلیدی در گسترش eSports و حرفهایتر شدن ورزشهای الکترونیکی داشته است.
- Call of Duty League (CDL) این لیگ در سال 2020 تأسیس شد و به اولین لیگ حرفهای COD تبدیل شد که با سیستم تیمهای شهری (مثل NBA و NFL) اداره میشود.
- Overwatch League (OWL) یکی از اولین لیگهای eSports با سرمایهگذاری کلان بود که تیمهای حرفهای و حمایت مالی گستردهای دریافت کرد.
نتیجه: این مدل باعث شد که eSports به عنوان یک صنعت جدی و پولساز شناخته شود و حالا تیمهای حرفهای در سراسر جهان با جوایز چند میلیون دلاری رقابت میکنند.
تمرکز روی بازیهای موبایلی و گسترش بازار
اکتیویژن بلیزارد در سال 2016 با خرید King (سازنده Candy Crush) نشان داد که بازار موبایل را جدی گرفته است.
- COD Mobile در سال 2019 منتشر شد و توانست بیش از 500 میلیون دانلود ثبت کند.
- Diablo Immortal علیرغم انتقادات اولیه، در بازار موبایل عملکرد موفقی داشت.
- Candy Crush Saga همچنان یکی از پردرآمدترین بازیهای موبایلی است.
نتیجه: اکتیویژن ثابت کرد که حتی فرنچایزهای کنسولی و PC نیز میتوانند در بازار موبایل موفق شوند.
خلاصه
از یک استارتاپ کوچک در سال 1979 تا یک غول 69 میلیارد دلاری در 2025، اکتیویژن نشان داده که نوآوری، خلاقیت و مدیریت هوشمندانه میتواند یک شرکت را به اوج برساند. اما آیا با مدیریت مایکروسافت،activision همچنان در اوج خواهد ماند؟ یا اینکه تغییرات جدید باعث افت آن خواهد شد؟